Slecht onderhoud van wegen: gemeente aansprakelijk
Strafrecht
Soms komt een openbaar lichaam, denk aan een gemeente, strafrechtelijke immuniteit toe. Strafrechtelijke vervolging door het Openbaar Ministerie is dan niet mogelijk. Het moet in zo’n geval gaan om een gemeente die bestuurlijke taken vervult. Die taken moeten volgens de wet daarbij exclusief door een gemeente kunnen worden verricht en niet door andere functionarissen.
Bent u betrokken geraakt bij een verkeersongeluk waarbij ervan uit wordt gegaan dat u de veroorzaker bent? Als u dit wijt aan de slechte staat van de verharde weg, dan zou u hiervan wel aangifte kunnen doen. Aangifte tegen de betreffende gemeente of waterschap waarbinnen die weg zich bevindt.
De Hoge Raad heeft geoordeeld op 20 februari 2018 dat de gemeente (in dit geval: Stichtse Vecht) niet strafrechtelijk vervolgd kan worden als het gaat om het achterwege laten van verkeersmaatregelen (bijvoorbeeld; plaatsen van wegafzetting of waarschuwingsborden). De wet schrijft voor dat dit soort verkeersmaatregelen alleen door een gemeente met een verkeersbesluit kan worden genomen. Dit is op grond van de Wegenverkeerswet.
Als het gaat om het feit dat de gemeente heeft nagelaten onderhoud aan de weg te verrichten, dan komt de gemeente geen strafrechtelijke immuniteit toe, kan dus wel strafrechtelijk worden vervolgd. De gemeente is namelijk wegbeheerder en heeft een zorgplicht. Een zorgplicht voor de staat van de wegen binnen de gemeente. Verschil met het vorige is dat dit onderhoud door anderen dan gemeentefunctionarissen kan worden gedaan. Bijvoorbeeld door private bedrijven. Kortom, strafrechtelijke vervolging van een gemeente is mogelijk als een strafbaar feit het gevolg is van het feit dat de gemeente de wegen slecht heeft onderhouden.
Civiel recht
Daarnaast kan een burger in een civiele procedure zo’n openbaar lichaam aanspreken als hij schade heeft geleden door slecht wegonderhoud. Ook in dit geval is het openbaar lichaam wegbeheerder en heeft de zorgplicht de wegen goed te onderhouden. Het moet wel gaan om verharde wegen, voor onverharde wegen rust zo’n aansprakelijkheid niet op de wegbeheerder. Daarnaast zijn nog meer zaken van belang bij het eventueel aannemen van een dergelijke aansprakelijkheid (de aard, functie en toestand van de weg, het te verwachten gebruik van de weg, de kans op verwezenlijking van gevaar op de weg, en de mogelijkheid en ‘bezwaarlijkheid’ om veiligheidsmaatregelen te nemen).
Kortom; als u schade ondervindt van een slecht onderhouden weg zijn er mogelijkheden daar tegen op te treden zowel via het strafrecht als via het civiel recht.
mr. M. Duurtsema
Advocaat Grootjans Advocaten, februari 2018
Tel.: 0314 34 24 40 E-mail: duurtsema@grootjansadvocaten.nl
Bron: Hoge Raad 20 februari 2018, ECLI:HR:2018:236